İnsomnia, kişinin normal uyumasını engelleyen, yeterli uyku alamamasına yol açan kronik bir uyku bozukluğudur. Semptomları arasında sık sık uyanma, uykuya dönmede güçlük çekme, sabah erkenden uyanma ve gece uyumada güçlük çekme sayılabilir.
Uykusuzluk yani insomnia, yeterli uyku alamamaya yol açtığı için yorgunluk hissi ve enerji seviyesinin düşüklüğüne, anksiyeteye, sinirliliğe ve kaygıya sebep olur. Ek olarak bu sürekli uykusuzluk kişinin ruhsal durumunu ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
Uyku süresinin yeterliliği kişiden kişiye değişse de çoğu yetişkinde 7-8 saatlik uyku yeterli olmaktadır. Kısa süreli stres ve kaygı, travmatik bir olay, ağrı ya da bir ilacın yan etkisi gibi sebeplerden zaman zaman herkes uykusuzluk sıkıntısı çekebilir. Ancak bu uykusuzluk durumu uzun süreli bir hale gelirse en kısa zamanda hekime başvurulması gerekir.
Amerikan Psikiyatri Birliği’ne (APA) göre, uyku bozuklukları arasında en çok görülen hastalık insomniadır. Yapılan bir araştırmada insanların %25’inin uykusuzluk hastalığını yaşadığı fakat bu kişilerin %75’inin uzun vadeli bir sorunla karşılaşmadığı gösteriliyor.
İnsomnia (Uykusuzluk) Hastalığı Türleri
İnsomnia kişinin bunu yaşama süresine göre akut, kronik ve geçici olarak üçe ayrılır.
- Uykusuzluk bir haftadan az sürüyorsa geçici insomnia
- Bir hafta ile üç hafta arasında sürüyorsa akut yani kısa süreli insomnia
- Üç haftadan daha fazla sürüyorsa kronik insomnia oluşur ve tedavi gerektirir.
Uykusuzluk Hastalığı Belirtileri
İnsomnia hastalığında belirtiler kişiden kişiye değişebilir. En yaygın belirtiler ise şunlardır:
- Geceleri uyuyamama ve uykuya dalmada zorluk
- Sabahları çok erken uyanma
- Uykuya dönmede güçlük
- Gündüzleri oluşan uyku hali
- Gün içinde sinirlilik
- Dikkat eksikliği
- Anksiyete
- Depresyon
- Kişinin işine odaklanamaması
- Gece uykusundan sonra dinlenmiş hissetmemek
- Düşük motivasyon
İnsomnia (Uykusuzluk) Nedenleri Nelerdir?
Uykusuzluk hastalığı birçok sebepten dolayı görülebilir. En yaygın sebepler ise şunlardır:
- Stres
- Sirkadiyen ritmin bozulması
- Psikolojik sorunlar
- Uykusuzluğa neden olabilecek hastalıklar
- Alkol, kafein ve nikotin içeren madde tüketimi
- İlaçlar
- Ortamın uyku için elverişli olmaması
İnsomnia (Uykusuzluk) Teşhisi
İlk olarak doktor bireyin tıbbi geçmişini, uyku düzenini, madde ve alkol kullanımını sorabilir. Hastaya fiziki muayene yapılabilir. Hastanın uyku günlüğü tutması istenebilir ya da uyku kliniğinde bir gece takibi yapılması istenebilir.
İnsomnia (Uykusuzluk) Tedavisi
İnsomnia hastalığına sebep olan bulgular teşhis edildikten sonra bu bulgulara göre tedavi uygulanır. Kısa süreli strese bağlı uykusuzluk sorunları hayat değişiklikleri ya da doktor tarafından verilen ilaçlarla tedavi edilebilir. Akut uykusuzluk yani kısa süreli uykusuzluk tedavi gerektirmeyebilir fakat kişinin hayatını zorlaştırıyorsa doktor tarafından verilen uyku ilaçları alınarak bu sorunların önüne geçinilebilir.
Kronik uykusuzluğun tedavisinde ise öncelikle uykusuzluğa neden olan sağlık sorunları tedavi edilmelidir. Eğer bu sorunlar tedavi edildikten sonra bile uykusuzluk devam ediyorsa kişinin psikolojik değerlendirilmesi yapılır ve kişi psikolojik destek alabilir.
İnsomnia İçin Hangi Doktora Gidilir?
İnsomnia hastalığı ile nöroloji uzmanı ilgilenir. Duruma göre psikologlara da yönlendirilebilir.
İş Tükenmişliği Nasıl Önlenir?
