Akciğer İltihaplanması ( Pnömoni) ve Belirtileri

Akciğer İltihaplanması ( Pnömoni), bir veya her iki akciğerdeki hava keselerini iltihaplayan bir enfeksiyondur. Hava keseleri sıvı veya irin ile dolabilir, balgam ve irin ile öksürüğe, ateş, titreme ve nefes zorluğuna neden olabilir. Bakteriler, virüsler ve mantarlar dâhil olmak üzere çeşitli organizmalar, pnömoniye neden olabilir.

Pnömoni, insan hayatını tehdit edebilir. Bebekler ve küçük çocuklar, 65 yaşından büyükler ve sağlık sorunu ya da bağışıklığı zayıf kişiler için ciddi tehlikeler oluşturabilir.

Akciğer İltihaplanması ( Pnömoni) Belirtileri

Pnömoni belirtileri, enfeksiyona neden olan mikrop tipi, yaş ve genel sağlık gibi faktörlere bağlı olarak, hafif ya da şiddetli arasında değişir. Hafif belirtiler ve semptomlar, genellikle soğuk algınlığı ya da grip semptomlarına benzer, ancak daha uzun sürer.

Pnömoni belirtileri ve bulguları şunları içerebilir.

• Nefes alırken veya verirken göğüs ağrısı,
• Balgam üreten öksürük,
• Yorgunluk,
• 65 yaş ve üstü yetişkinlerde zihinsel karışıklık
• Ateş, terleme ve titreme,
• 65 yaş üstü yetişkinlerde ve bağışıklığı zayıf kişilerde vücut ısısının düşmesi
• Bulantı, kusma veya ishal,
• Nefes darlığı,

Yeni doğan ve bebeklerde enfeksiyon belirtisi görülmeyebilir. Ya da kusabilir, ateşi ve öksürüğü olabilir, huzursuz veya yorgun görünebilir, enerjisiz olabilir, nefes almada ya da yemek yemede güçlük çekebilir.

Akciğer İltihaplanması ( Pnömoni) ‘de Doktora Ne Zaman Gitmeli?

Nefes almakta güçlük çekiyorsanız, göğüs ağrınız varsa, ateşiniz 39 derece ve üzeri ise, sürekli öksürüyorsanız, acilen doktora görünmeniz gerekir.

Bu yeksek riskli gruplardaki kişilerin bir doktora görünmeleri özellikle önemlidir.

65 yaş ve üstü yetişkinler,

Belirti ve semptomları olan 2 yaşından küçük çocuklar,

Sağlık durumu ve bağışıklığı zayıf olanlar,

Kemoterapi ya da bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar alan kişiler,

Bazı yaşlı yetişkinler, kalp yetmezliği veya kronik akciğer problemleri olan insanlar için pnömoni, hızla hayatı tehdit eden bir durum haline gelebilir.

Akciğer İltihaplanması ( Pnömoni) Nedenleri

Birçok mikrop pnömoniye neden olabilir. En yaygın olanı, soluduğumuz havadaki bakteri ve virüslerdir. Vücudumuz genellikle bu mikropların akciğerlerinizi enfekte etmesini önler. Ancak bazen bu mikroplar, sağlığınız genel olarak iyi olsa bile bağışıklık sisteminize güç verebilir.

Pnömoni, buna neden olan mikrop türlerine ve enfeksiyonu nerede bulduğunuza göre sınıflandırılır.

Toplum Kökenli Pnömoni

Toplum Kökenli Pnömoni, en sık görülen pnömonidir. Hastanelerin veya diğer sağlık tesislerinin dışında meydana gelir. Bunun nedeni şunlar olabilir.

Bakteriler, en yaygın pnömoni nedenidir. Bu pnömoni, kendi başına, soğuk algınlığı veya grip geçirdikten sonra ortaya çıkabilir. Lober pnömoni adı verilen bir durum olan akciğerin bir kısmını ( lob) etkileyebilir.

Bakteri benzeri organizmalar, pnömoniye neden olabilir. Tipik olarak diğer pnömoni tiplerinden daha hafif semptomlar üretir. Yürüyen pnömoni, tipik olarak yatak istirahati gerektirecek kadar şiddetli olmayan bu tip pnömoniye verilen gayri resmi bir isimdir.

Mantarlar. Bu tip pnömoni, kronik sağlık problemleri veya zayıf bağışıklık sistemleri olan kişilerde ve organizmaların büyük dozlarını soluduğu kişilerde yaygın olarak görülebilir. Buna neden olan mantarlar toprak ya da kuş dışkısında bulunabilir ve coğrafi bölgeye bağlı olarak değişir.

Covid–19 dâhil virüsler, soğuk algınlığına ve gribe neden olan virüslerin bazıları pnömoniye neden olabilir. Virüsler, 5 yaşından küçük çocuklarda en yaygın pnömoni nedenidir. Viral pnömoni genelde hafiftir. Ancak bazı durumlarda çok ciddi olabilir. Koronavirüs, şiddetli olabilen pnömoniye neden olabilir. Zonguldak ili gibi maden ocaklarının çokça olduğu yerlerde covid-19’un 65 yaş ve üstüne daha çok etkisi olacağından dolayı, özellikle bu ilde Covid–19 sürecinde sokağa çıkma kısıtlamalarının nedeni budur.

Hastane Kaynaklı Pnömoni

Bazı kişiler, başka bir hastalık için hastanede kalırken. Pnömoniye yakalanabilirler. Hastane kaynaklı pnömoni ciddi olabilir, çünkü buna neden olan bakteriler, hasta olan insanlarına aldıkları antibiyotiklerle daha da dirençli olabilir. Solunum makinelerinde ( ventilatörler), sıklıkla yoğun bakım ünitelerini kullanan insanlarda, bu tip pnömoni riski daha yüksektir.

Sağlık Hizmetleri Kaynaklı Pnömoni

Sağlık hizmetleri kaynaklı pnömoni, uzun süreli bakım merkezlerinde yaşayan veya böbrek diyaliz merkezleri de dâhil olmak üzere polikliniklerde bakım gören kişilerde ortaya çıkan bakteriyel bir enfeksiyondur. Hastane kaynaklı pnömoni gibi, sağlık hizmetleri kaynaklı pnömoniye de antibiyotiklere daha dirençli bakteriler neden olabilir.

Aspirasyon Pnömonisi

Aspirasyon pnömonisi, akciğerlerinize yiyecek, içecek, kusma veya tükürük soluduğunuzda ortaya çıkar. Beyin hasarı veya yutma problemi ya da aşırı alkol, uyuşturucu kullanımı gibi normal gag refleksinizi bozan bir şey varsa aspirasyon daha olasıdır.

Risk Faktörleri

Pnömoni herkesi etkileyebilir. En büyük risk altındaki iki yaş grubu:

• 2 yaşında veya daha küçük çocuklar,
• 65 yaş ve üstü kişiler

Diğer risk faktörleri şunları içerebilir.

Hastane yoğun bakım ünitesinde iseniz ve özellikle nefes aymanıza yardımcı olan bir makinedeyseniz ( ventilatör) pnömoni riskiniz daha yüksektir.

Knonik hastalık, astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) veya kalp hastalığınız varsa pnömoni olma olasılığı daha yüksektir.

Sigara içmek, vücudunuzun pnömoniye neden olan bakteri ve virüslerde karşı doğal savunmasına zarar verir.

Zayıflamış veya bastırılmış bağışıklık sistemi olan kişiler, HIV/AIDS olanlar, organ nakli, kemoterapi ve uzun vadeli steroidler risk altındadır.

Komplikasyonlar

Tedavi sırasında, pnömonili bazı insanlar, özellikle yüksek riskli grupta olanlar, aşağıdakiler dâhil komplikasyonlar yaşayabilir.

Kan dolaşımındaki bakteriler. Akciğerlerinizden kan dolaşımına giren bakteriler, enfeksiyonu diğer organlara yayabilir ve potansiyel olarak organ yetmezliğine neden olabilir.

Nefes almada zorluk. Zatürre şiddetli ise veya kronik akciğer hastalıklarınız varsa, yeterli oksijenle nefes almada zorluk çekebilirsiniz. Akciğeriniz iyileşirken hastaneye yatırılmanız ve bir solunum makinesi kullananız gerekebilir.

Akciğerin etrafında sıvı birikimi ( plevral efüzyon). Zatürree, akciğeri kaplayan doku katmanları ve göğüs boşluğu (plevra) arasındaki ince boşlukta sıvı birikmesine neden olabilir. Sıvı enfekte olursa, bir göğüs tüpünden boşalması veya ameliyatla çıkartılması gerekebilir.

Akciğer apsesi. Akciğerde bir boşlukta irin oluşursa bir apse oluşur. Bir apse özellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Bazen, irin çıkarmak için apse içine yerleştirilen uzun bir iğne veya tüp ile ameliyat ya da drenaj gerektirebilir.

Pnömoniyi Önlemeye Ne Yardımcı Olur?

Aşı Yaptırmak

Pnömoni ve grip türlerini önlemek için geliştirilmiş aşılar mevcuttur. Bunun için doktorunuzla görüşmelisiniz. Aşılama yönergeleri zamanla değiştiğinden, daha önce bir pnömoni aşısı aldığınızı aşılasanız bile aşı durumunuzu doktorunuzla gözden geçirmelisiniz.

Çocukların Aşılandığından Emin Olun

Doktorlar, 2 yaşından küçük çocuklar ve özellikle pnömokok hastalığı riski altında olan 2 ila 5 yaş arası çocuklar için farklı bir pnömoni aşısı önermektedir.

İyi Hijyen Uygulayın

Kendinizi bazen pnömoniye yol açan solunum yolu enfeksiyonlarına karşı korumak için ellerinizi düzenli olarak yıkayın. Ya da alkol bazlı bir el dezenfektanı kullanın.

Sigara İçmeyin

Sigara içmek, ciğerlerinizin solunum yolu enfeksiyonlarına karşı doğal savunmasına zarar verir. Bu yüzden sigara içilmemelidir.

Bağışıklık Sisteminizi Güçlü Tutun

Yeteri uyku alın, düzenli egzersiz yapın ve sağlıklı bir diyet uygulayın.

Hamilelikte Yüksek Tansiyon ve Kan Basıncı